Rudy Raciborskie: opactwo cystersów i park krajobrazowy
Ponad 700-letni Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy w Rudach, znany również jako Rudy Raciborskie, to wyjątkowy zabytek architektury romańsko-gotyckiej w województwie śląskim. Opactwo cystersów zostało założone w 1253 roku przez księcia opolskiego Władysława, który sprowadził zakonników z Jędrzejowa. Tuż obok klasztoru rozciąga się rozległy park krajobrazowy o dużych walorach przyrodniczych, a atrakcją samej miejscowości jest zabytkowa kolejka wąskotorowa — idealna na rodzinną przejażdżkę.
Parking w Rudach obok opactwa
Do opactwa prowadzi ulica Cysterska. Samochód można zostawić na parkingu przy drodze, pod rozłożystymi drzewami (1; GPS: 50.193851, 18.448129), albo na większym parkingu położonym nieco dalej (2; GPS: 50.194211, 18.447162). Oba miejsca znajdują się bardzo blisko bazyliki. Główny parking może pomieścić nawet kilkadziesiąt samochodów, a często jest niemal pusty — z wyjątkiem dni, gdy odbywają się większe uroczystości. Teren wokół parkingu urozmaicają niewielkie stawy, w których pływają kaczki i kurki wodne. Brzegi porastają pałki wodne i inne rośliny bagienne, co dodaje miejscu uroku i naturalnego klimatu.
Rudy to idealne miejsce na spokojny, weekendowy wypad — można tu odpocząć wśród zieleni, pospacerować w cieniu drzew, zwiedzić zabytkowy klasztor, a nawet przejechać się kolejką wąskotorową. Latem teren wokół stawów tętni życiem, a klasztorne mury przyciągają zarówno turystów, jak i miłośników historii. Warto zabrać ze sobą aparat — zdjęcia stąd naprawdę robią wrażenie!
Przy parkingu znajdują się dwie przytulne kawiarnie, idealne na chwilę odpoczynku. Pierwsza to "Gelato & Cafe Amorino" (A; GPS: 50.193910, 18.447912), zlokalizowana naprzeciwko bazyliki. Można tu napić się dobrej kawy, zjeść lody lub ciasto w spokojnej atmosferze. Druga to "Laskowo Bistro Cafe" (B; GPS: 50.194501, 18.446819), położona przy północnej krawędzi parkingu. Tuż obok powstało ozdobne koło wodne oraz plac zabaw — idealne miejsce dla rodzin z dziećmi.
Budynki opactwa
W skład kompleksu wchodzi zabytkowa Bazylika Mniejsza Wniebowzięcia NMP z XIV wieku oraz Pocysterski Zespół Klasztorno-Pałacowy, stanowiący serce tego miejsca. Budynki można zwiedzać również od środka, co czyni z Rud prawdziwą gratkę dla miłośników architektury sakralnej i historii. Może w przyszłości nakręcimy film z wnętrza i udostępnimy go na naszym kanale — warto!
Po zwiedzeniu bazyliki, która imponuje zarówno rozmiarami, jak i atmosferą, przeszliśmy się wokół opactwa. Otaczające je budynki są zadbane, a otwarty dziedziniec pozwolił nam zajrzeć nieco głębiej w klasztorny świat. Wędrując dalej, dotarliśmy do monumentalnego dębu „Cysters” — około 450-letniego olbrzyma, który mierzy 32 metry wysokości i ma obwód pnia 720 cm (C; GPS: 50.194213, 18.449334). Drzewo wciąż rośnie dumnie, stanowiąc żywy pomnik historii. W przeszłości można było kupić sadzonki wyhodowane z jego żołędzi! Wzdłuż ścieżki znajdują się także inne symboliczne dęby — na przykład „Dąb Benedykta XVI”, posadzony na pamiątkę wyboru Josepha Ratzingera na papieża.
Park krajobrazowy Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich
Poza opactwem, w Rudach znajduje się także rozległy park krajobrazowy, przez który malowniczo meandruje rzeka Ruda. Spacer rozpoczęliśmy ścieżką biegnącą pomiędzy Stawem Rudy a rzeką Ruda. Następnie, przechodząc mostkiem (D; GPS: 50.197275, 18.447940), dostaliśmy się na drugi brzeg. Po kilku minutach marszu dotarliśmy do rozwidlenia dróg z uroczą „Szklaną kapliczką” z 1939 roku (E; GPS: 50.197989, 18.450461). Skręcając w prawo, po około 100 metrach odnaleźliśmy miejsce, gdzie niegdyś stał pomnik upamiętniający wojny napoleońskie (F; GPS: 50.1980697, 18.4518947). Niestety dziś pozostało po nim jedynie kilka większych kamieni — trzeba się dobrze przyjrzeć, aby je dostrzec.
W drogę powrotną ruszyliśmy drugą stroną stawu, spacerując Aleją Klodwiga aż do głównej drogi (G; GPS: 50.1951681, 18.4465625). Park tętni życiem — usłyszeliśmy rechotanie żab, obserwowaliśmy kowaliki, wiewiórki i dzięcioły. Ścieżki są dobrze utrzymane, jednak po intensywnych opadach deszczu mogą pojawić się trudności — w niektórych miejscach tworzą się kałuże lub błoto, które trzeba omijać. To miejsce z pewnością spodoba się każdemu, kto ceni ciszę, przyrodę i spacery z dala od zgiełku.
Kolejka wąskotorowa w Rudach
W Rudach można również skorzystać z wyjątkowej atrakcji, jaką jest kolejka wąskotorowa działająca w ramach Szlaku Zabytków Techniki (H; GPS: 50.190094, 18.464090). Kursuje ona po torach istniejących tutaj od 1899 roku i pozwala odbyć sentymentalną podróż przez malowniczą okolicę. Stacja kolejki znajduje się przy ul. Szkolnej 1 i jest czynna od wtorku do niedzieli (w poniedziałki zamknięta). Bilety kosztują 16 zł (normalny), 11 zł (ulgowy) i 46 zł (rodzinny). To doskonała propozycja na spędzenie czasu z dziećmi lub miłośnikami dawnej techniki. Aktualne informacje o rozkładzie jazdy i cenach dostępne są na oficjalnej stronie kolejki.
W sezonie letnim przejażdżki organizowane są częściej, a wagony często są otwarte, co pozwala jeszcze lepiej chłonąć uroki okolicy. Tory kolejki prowadzą przez las i w pobliżu stawów, co czyni trasę niezwykle klimatyczną. Okolica stacji jest zadbana i pełna zieleni, co sprzyja piknikowi lub spacerowi po zakończonej przejażdżce. Całość tworzy idealne połączenie historii, relaksu i edukacji — zarówno dla dzieci, jak i dorosłych.
Zobacz również: